De stilte doorbroken

ja er is gezwegen
maar daarmee genoeg gezegd
er is in kou en regen
opnieuw een krans gelegd 

het heeft de pijn toch niet verzacht
van wat een kind moet dragen
de loodzware vracht
van een koffer vol met vragen 

jappenkampsyndroom
bersiapfantoom
de stilte moet doorbroken
de stilte na de storm 

er was geen plaats geen tijd
niets kon gezegd, geschreven
geen andere mogelijkheid
om hier te overleven 

dus er werd gezwegen
daarmee des te meer gezegd
zo voerde het kind in kou en regen
een eigen stil gevecht 

jappenkampsyndroom
bersiapfantoom
de stilte moet doorbroken
de stilte na de storm

als woorden kunnen troosten
zeg ik die woorden nou
te komen uit het oosten
als warmte tegen kou 

wij zullen schrijven, zingen
van een vergeten pijn
de weg die onze ouders gingen
bracht ons waar wij nu zijn 

dat is wat zij ons gaven
het offer is gebracht
een veilige haven
hun missie is volbracht 

jappenkampsyndroom
bersiapfantoom
de stilte kan doorbroken
de stilte na de storm 

jappenkampsyndroom
bersiapfantoom
eindelijk doorbroken
de stilte na de storm

Op 15 augustus 1945 capituleert Japan en komt er een einde aan de tweede wereldoorlog in Nederlands-Indië. Nederland, zelf net bevrijd van het juk van de Duitse bezetter, gunt Indonesië diezelfde vrijheid niet. De volkswoede richt zich dan, behalve tegen de bezetter, ook tegen de Indo’s, mensen van gemengde Nederlandse afkomst. En zo kwamen zij, die de gruwelen van concentratiekampen en vervolging door de Japanners hadden overleefd (zij werden als gemengdbloedigen beschouwd als vijanden van Japan), terecht in een nieuwe oorlog, de Indonesische vrijheidsoorlog. En brak er een nieuwe periode aan van van vervolging en terreur: de bersiap. Vele duizenden werden alsnog vermoord, vaak op gruwelijke wijze. 300.000 ontvluchtten daarop hun geboorteland en kwamen berooid aan in Nederland, dat zijn eigen oorlogswonden likte en geen behoefte had aan zoveel bruine vluchtelingen met hun dubbele oorlogstrauma’s. Dus de vluchtelingen zwegen. Zij worden de zwijgende generatie genoemd. Hun kinderen leden eronder.